Anh Hai Anh Ba (1)

Tôi muốn viết về thầy Võ Ba đã lâu, nhưng đến hôm nay mới có dịp nhân ngày giỗ của thầy. Sau đây tôi xin kể hai câu chuyện ở hai đất nước khác nhau.
Thuở tôi còn nhỏ mới bắt đầu đi học chữ, tôi được má gửi cho học thầy Hai Mun. Tôi sáu tuổi, thầy chừng hai mươi tuổi. Thầy mở lớp dạy tiếng việt, tiếng pháp cho con em người việt kiều. Thầy không cho kêu bằng thầy, thầy bắt học trò gọi bằng anh Hai. Anh Hai hiểu như anh lớn trong nhà dạy các em mình để nó khỏi dốt, đứa nghèo anh không lấy tiền còn cho tập viết. Bà Ba rất nghiêm khắc, anh Hai có hiếu với mẹ trong xóm ai cũng biết, làm thầy vậy mà bị mẹ mắng xếp re. Anh Hai rất thương học trò, học trò cũng rất thương thầy. Anh thương tôi nhiều hơn vì nhà tôi ở gần nhà anh, tôi thường qua chơi với bà Ba, có bánh ngon bà cũng ngoắc tôi qua cho ăn. Tôi luôn thuộc bài không để anh la bao giờ, nhưng một hôm tôi bị đòn. Anh bắt tôi nằm xuống bục đứng viết bảng, đánh tôi ba roi mây thẳng tay rướm máu đít, tôi khóc ngon lành. Tôi bị oan, một lỗi không phải hoàn toàn do tôi.
Anh Hai mướn lớp dạy tiếng việt trong một trường tiểu học miên. Lớp việt, lớp miên cùng giờ học giờ ra chơi chung. Trong giờ ra chơi hôm đó, tôi với thằng miên chạy giởn đâm bổ vô nhau, tôi té, nó té đập đầu xuống đất, sưng một cục to tướng, nó khóc như mẹ nó chết. Anh Hai lấy dầu xức cho nó, dỗ dành nó, xin lỗi nó sợ ba má nó làm khó dễ, xin lỗi thầy nó, xin lỗi chủ trường bỏ qua. Nói chung anh Hai chỉ có biết năn nỉ, và đánh tôi để làm vừa lòng thằng miên đó, coi như tôi có lỗi hoàn toàn. Tôi chỉ biết cắn răng chịu đựng oan ức nầy, mà không hiểu tại sao.
Sau nầy lớn hơn một chút, tôi với thằng miên trong xóm giành chơi đánh lộn, nó đánh tôi bầm mặt, tôi đập nó u đầu. Ba nó dắt nó đi bác sĩ, bắt má tôi trả tiền thuốc. Má còn tới nhà xin lỗi ba nó, tôi rất ức. Tôi nghĩ ba nó làm khó má tôi hao tốn chơi. Bây giờ tôi biết người việt sống xa xứ ở đất người, cầm như người ở đậu luôn chịu lép, luôn nhường nhịn, bị ăn hiếp, đúng chủ nhà đứt tay bằng ở nhờ đổ ruột. Từ đó tôi càng thương anh Hai hơn, tôi hiểu anh đánh tôi để cứu cả một lớp học người việt khỏi mất chổ để học. Một chuyện nhỏ như con thỏ, không khéo có thể trở thành chuyện tày đình.
Tôi nhớ năm một chín sáu mươi mấy, họ bắt phụ nữ việt phải cắt tóc ngắn, quấn sà-rông như người miên. Má tiếc mái tóc dài, lại quen chải tóc, thỉnh thoảng tôi thấy má lấy đoạn tóc cũ ra chải chuốt cho đỡ nhớ. Tới năm 1970, nạn ‘’cáp duồn’’ có nghĩa ‘’ chém chết người việt’’, người việt bị miên chặt đầu thả ra sông trôi về xứ rất thương tâm. Bây giờ đối với tôi, để được sống hạnh phúc ở đâu cũng không bằng được sống trên quê hương xứ sở của mình. Từ khi hồi hương về sống trên đất nước mình, tôi thấy người việt rất hiền hậu sống chan hòa với mọi dân tộc anh em xứ khác trong đó có người miên. Cách nay hơn mười năm tôi còn gặp anh Hai tại khu tạm cư PétrusKý, nay gọi chợ hoa Hồ-thị-Kỷ quận 10. Hai anh em thầy trò gặp nhau rất mừng.
( còn tiếp)

NTH
13-3-2012